Mindful eating. Μία ακόμη δίαιτα;

Πόσες φορές έφαγες ένα γεύμα και δεν το συνειδητοποίησες, ίσως μπροστά στην τηλεόραση ή το κινητό; Πόσες φορές έφαγες όχι επειδή πεινούσες, αλλά επειδή ένιωθες άγχος, βαρεμάρα ή λύπη; Δεν είσαι ο μόνος. Σήμερα, η σχέση μας με το φαγητό συχνά γίνεται βιαστική, μηχανική ή συναισθηματική. Η ενσυνείδητη διατροφή (mindful eating) είναι η υπενθύμιση ότι το φαγητό μπορεί να είναι χαρά, φροντίδα και απόλαυση, χωρίς ενοχές και χωρίς το αυτομαστίγωμα της δίαιτας. Αρκεί να μάθουμε να ακούμε το σώμα μας.

Τι είναι ενσυνείδητη διατροφή;

Η ενσυνείδητη διατροφή είναι η πρακτική του να τρώμε με πλήρη επίγνωση και παρουσία. Και θα απορήσει κανείς πώς αλλιώς μπορεί κάποιος να τρώει και να μην είναι παρόν. Φυσικά όταν τρως είσαι παρόν, αλλά πολλές φορές η πράξη γίνεται μηχανικά ή από συνήθεια. Ενσυνείδητη διατροφή σημαίνει να νιώθουμε το σώμα μας, να αναγνωρίζουμε πότε πεινάμε πραγματικά και πότε απλώς ζητάμε παρηγοριά. Είναι το αντίθετο του αυτόματου πιλότου. Δεν έχει να κάνει με δίαιτες ή απαγορεύσεις, αλλά με αγάπη και σεβασμό προς τον εαυτό μας.

7 είδη πείνας:

Σύμφωνα με την Kelly Melanson RD (link), υπάρχουν 7 είδη πείνας. Η πείνα των ματιών, όταν βλέπουμε κάτι όμορφο και θέλουμε να το φάμε ακόμη και αν δεν πεινάμε. Η πείνα της μύτης, όταν η μυρωδιά διεγείρει την όρεξη μας. Η πείνα του στόματος, η λιγούρα για την υφή ή κάποια συγκεκριμένη γεύση. Η πείνα που προέρχεται από το στομάχι, αυτή είναι η «φυσική» πείνα, όταν το στομάχι είναι άδειο. Η πείνα του μυαλού, οι σκέψεις που σε οδηγούν στο να φας κάτι ή όχι θέτοντας «πρέπει».  Η πείνα των κυττάρων, δηλαδή η ανάγκη του οργανισμού για συγκεκριμένα θρεπτικά στοιχεία. Και τέλος η πείνα της καρδιάς, η ανάγκη για άνεση και συναισθηματική ζεστασιά.

Σε κάποια φάση της ζωής μας όλοι βιώσαμε ένα από τα 7 αυτά είδη. Γιατί όμως αξίζει να προσπαθήσεις να κατανοήσεις τον οργανισμό σου;

Έρευνες, όπως αυτή που δημοσιεύθηκε στο ScienceDirect το 2024 (link), δείχνουν ότι η ενσυνείδητη διατροφή βοηθά στη μείωση του συναισθηματικού φαγητού και στη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών. Δεν πρόκειται για άλλη μία δίαιτα, αλλά για μία αλλαγή στον τρόπο που φροντίζεις τον εαυτό σου.

Γιατί έχει σημασία;

Αναγνωρίζοντας ποια πείνα σε οδηγεί στο φαγητό, μπορείς να πάρεις καλύτερες αποφάσεις και να αποφύγεις το συναισθηματικό ή ασυνείδητο τσιμπολόγημα. Η συνειδητή διατροφή καλλιεργεί τη σύνδεση με το σώμα σου και σε βοηθά να τρως με ηρεμία και απόλαυση. Μέσα από την εξάσκηση και την παρατήρηση, αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι πότε το σώμα σου πραγματικά χρειάζεται ενέργεια και θρέψη και πότε ζητά συναισθηματική στήριξη ή παρηγοριά.

Πρακτικά βήματα για να ξεκινήσεις και ποια τα οφέλη τους;

Για να ξεκινήσεις ενσυνείδητη διατροφή, συνδέσου με το παρόν. Πρέπει να αντιλαμβάνεσαι τη στιγμή στην οποία βρίσκεσαι αδειάζοντας τις σκέψεις σου από οτιδήποτε άλλο. Παρατήρησε το φαγητό σου με όλες σου τις αισθήσεις, δίνοντας σημασία στην όψη, τη μυρωδιά και την υφή του. Μάσησε αργά και απόλαυσε το, μην βιάζεσαι. Βάλε στην άκρη τις οθόνες, ξέρω είναι δύσκολο αλλά πολύ σημαντικό να τηρηθεί, έτσι αφιερώνεις χρόνο στον εαυτό σου με τον εαυτό σου και το γεύμα σου. Κάνε μία απλή ερώτηση στον εαυτό σου, είναι πραγματική ανάγκη να φας ή αναζητάς κάτι βαθύτερο και περιμένεις ότι τρώγοντας θα αναπληρώσεις το κενό; Ίσως χρειάζεσαι ξεκούραση ή συναισθηματική υποστήριξη. Αυτή η διαδικασία θα σε βοηθήσει να μειώσεις την υπερφαγία και τις ενοχές, να συνδεθείς καλύτερα με το σώμα σου και τις πραγματικές του ανάγκες. Θα σε οδηγήσει σε μία κατάσταση που το φαγητό θα είναι απόλαυση όχι εχθρός, οι θερμίδες πηγή ενέργειας και όχι αριθμοί που πρέπει να μειωθούν. Όλα αυτά σχετίζονται και με την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος και γενικότερα την εσωτερική ισορροπία η οποία αντανακλάται και στην εξωτερική.

Μία ενσυνείδητη διατροφή μπορεί να φαντάζει δύσκολη ή μακριά από την πραγματικότητα σου αλλά δεν είναι τόσο περίπλοκη. Δεν αποτελεί ένα ακόμη «πρέπει». Είναι ένα μικρό reminder να σέβεσαι και να αγαπάς το σώμα σου. Κάνε μικρά βήματα, καθημερινές αλλαγές, δοκίμασε το με ένα γεύμα και δες πως θα νιώσεις. Πάρε τον χρόνο σου.