Το «Κίνημα των Τεμπών» κατέβασε στο δρόμο ανθρώπους που δεν είχαν διαδηλώσει ποτέ μέχρι σήμερα: Μία πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα λειτουργία της Κοινωνίας των Πολιτών.
Το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών παραμένει ανοιχτή πληγή για την ελληνική κοινωνία. Εφτά στους δέκα πολίτες βλέπουν προσπάθεια συγκάλυψης από την κυβέρνηση, με την ίδια να οξύνει τους τόνους. Προσπαθώντας να εμφανιστεί ως ο μοναδικός πόλος λογικής, επιχειρεί να ταυτίσει τις κινητοποιήσεις για τα Τέμπη με κόμματα όπως η Πλεύση Ελευθερίας. Το επικοινωνιακό κυβερνητικό αφήγημα ταυτίζει τους διαδηλωτές με την αντιπολιτευτική ακροδεξιά και την αριστερά, που στοχεύουν στον διχασμό και την αποσταθεροποίηση, ενώ οι διαμαρτυρόμενοι είναι είτε συνωμοσιολόγοι, είτε στην καλύτερη περίπτωση, παραπλανημένοι από τους λαϊκιστές. Κάθε κριτική στην κυβέρνηση εκλαμβάνεται ως επίθεση στην λογική, την ενότητα και τη σταθερότητα. Αυτή η κοντόφθαλμη οπτική αγνοεί το ότι μία τόσο διαιρεμένη και αδύναμη αντιπολίτευση αδυνατεί να κατεβάσει τόσο κόσμο στο δρόμο. Στην πραγματικότητα, η ίδια η κυβέρνηση κατεβάζει τους πολίτες στο δρόμο. Δύο χρόνια μετά, όχι μόνο δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη για ένα πολύνεκρο δυστύχημα με σαφείς πολιτικές και ποινικές ευθύνες, αλλά τα κυβερνητικά αφηγήματα περί μη ύπαρξης μπαζώματος και επικίνδυνου φορτίου τίθενται υπό ισχυρή αμφισβήτηση, δημιουργώντας στην κοινή γνώμη την αίσθηση συστηματικής παραπλάνησης και συγκάλυψης.
Το «Κίνημα των Τεμπών» υποβαθμίζεται και λοιδωρείται από την κυβέρνηση είτε επειδή τα στελέχη της αδυνατούν να αφουγκραστούν την κοινωνία λόγω του πολιτικού μικροκόσμου μέσα στον οποίο δρουν, είτε επειδή ακριβώς αντιλαμβάνονται την ισχύ του. Οι κινητοποιήσεις για τα Τέμπη δεν υποδαυλίζονται από κανένα κόμμα, ούτε υιοθετούν ακραία ρητορική. Αποτελούνται από ένα ετερόκλητο μείγμα πολιτών (μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι, συνταξιούχοι) χωρίς κοινή κομματική ταυτότητα, που απαιτούν να αποδοθεί δικαιοσύνη για τους 57 νεκρούς. Η δράση τους δεν καθορίζεται από ανακοινώσεις κομμάτων, συνδικάτων ή συλλογικοτήτων, όπως συνηθίζεται στην Ελλάδα, αλλά παραμένει άμεση, αντανακλαστική και αυθόρμητη, με τον «Σύλλογο Συγγενών Θυμάτων Τεμπών» να αποτελεί τον μοναδικό φορέα εκπροσώπησής τους.
Χαρακτηριστικό είναι πως οι ογκώδεις πανελλαδικές συγκεντρώσεις, στις 26/1/2025 με αφορμή το ηχητικό «Δεν έχω οξυγόνο» οργανώθηκαν μόνο από τον «Σύλλογο Συγγενών Θυμάτων Τεμπών», χωρίς την παρέμβαση κανενός πολιτικού φορέα. Έτσι παρατηρείται μία πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα λειτουργία της Κοινωνίας των Πολιτών, η οποία δρα αυθόρμητα και χωρίς κομματικές ταμπέλες για να διεκδικήσει το δίκιο της, κάτι που είναι συνηθισμένο στον δυτικό κόσμο αλλά όχι στην Ελλάδα.
Η τελευταία φορά που οι Έλληνες πολίτες κινητοποιήθηκαν μαζικά για να προωθήσουν τα αιτήματά τους ήταν το 2011, μέσω του «Κινήματος των αγανακτισμένων». Το κίνημα αυτό, αν και ξεκίνησε την δράση του χωρίς κομματικά πρόσημα, γρήγορα καπελώθηκε από πολιτικά κόμματα, ενώ ο διχασμός μεταξύ των μελών του οδήγησε στη γνωστή διαίρεση μεταξύ άνω και κάτω πλατείας. Στην περίπτωση των Τεμπών ωστόσο, το κοινό αίτημα για δικαιοσύνη ξεπερνάει τα μικροπολιτικά συμφέροντα. Στις κινητοποιήσεις συμμετέχουν και άνθρωποι χωρίς εμπειρία από πορείες, ακόμα και πολίτες που ψήφισαν το κυβερνών κόμμα στις προηγούμενες εκλογές. Η ετερόκλητη αυτή σύνθεση των διαμαρτυρόμενων λειτουργεί ως πλεονέκτημα, όχι ως αδυναμία.
Η ελληνική κοινωνία ταυτίζεται με τα θύματα και τις οικογένειές τους και απαιτεί δικαιοσύνη, καθιστώντας το «Κίνημα των Τεμπών» πρωτόγνωρα δυναμικό και γνήσιο. Αυτός είναι ο λόγος που είναι τόσο δύσκολο να χειραγωγηθεί. Μένει να φανεί αν η πολιτική εξουσία θα συνεχίσει να αγνοεί την αυξανόμενη δυσαρέσκεια του κόσμου -με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον- ή θα αποφασίσει να κάνει αυτοκριτική και να αφουγκραστεί τους πολίτες.
Comments