Είναι χειμώνας του 2025 και έχουν περάσει ήδη 13 δεκαετίες από την εφεύρεση του κινηματογράφου, που έμελλε να αποτελέσει την «έβδομη τέχνη», κατά το κλισέ. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, ο κινηματογράφος κατάφερε να εξελιχθεί, να επηρεάσει και να εμπλουτίσει τον πολιτισμό με σπουδαία δείγματα, αποτελώντας, σύμφωνα με τον Αμερικανό επιχειρηματία Eric Johnston, «την πρώτη καινούργια τέχνη μετά την αρχαία ελληνική τραγωδία».
Όπως κάθε ζωντανός οργανισμός, έτσι και ο κινηματογράφος εξελίσσεται αδιάκοπα, συνδιαμορφώνοντας μια πλειάδα παραγόντων που συμβάλλουν στην ατομική και συλλογική πρόοδο. Από το πρώτο nickelodeon (και δεν αναφέρομαι στο κανάλι με τα παιδικά) στην Πενσιλβάνια ή το θρυλικό «Πατέ» (και δεν εννοώ τον χώρο στάθμευσης) στη Θεσσαλονίκη, μέχρι τις ψηφιακές πλατφόρμες τύπου Netflix, ένα πράγμα παραμένει σταθερό: το σινεμά, όποια μορφή κι αν έχει, πάντα κάτι έχει να μας πει. Οι συνήθειες, όμως, αλλάζουν. Τα πάντα σχεδόν αντικαθίστανται από τον ψηφιακό τους απόγονο και οι παλιές αγάπες (σινεμά, έντυπα, αναλογικός ήχος) υπάρχουν σαν vintage κραυγές μιας νοσταλγίας για το «αυθεντικό». Σήμερα, όμως, ο κόσμος πάει σινεμά; Έχουν λόγο ύπαρξης οι κινηματογράφοι στην εποχή της on-demand (κατά παραγγελία) νοοτροπίας;
Οι πλατφόρμες streaming
Με μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο, μπορούμε να βρούμε μια μεγάλη ποικιλία διανομέων οπτικοακουστικού περιεχομένου ικανή να γεμίσει κάθε μας ανάγκη για περιεχόμενο. Η πανδημία συνέβαλε στην εδραίωση του Netflix σε κάθε σπίτι, καθώς άτομα κάθε ηλικίας βρήκαν συντροφιά στο περιεχόμενό του και ήρθαν σε επαφή με διεθνείς παραγωγές, σε μια περίοδο που η συμβατική τηλεόραση υποχωρούσε, παρά την αυξημένη ζήτηση, ενώ τα σινεμά –όπως και κάθε άλλος χώρος συνάθροισης– αποτελούσαν μια απαγορευμένη απόλαυση. Κάπου εκεί, οι Έλληνες θεατές, γνώρισαν και το Cinobo, το “ελληνικό Netflix” που περιέχει κυρίως art house και ανεξάρτητες παραγωγές. Παράλληλα όμως, στην πλούσια ταινιοθήκη του μπορεί κανείς να βρει και διαχρονικά κινηματογραφικά έργα. Κατά την ίδια περίοδο, μεσούσης της υγειονομικής κρίσης, λανσαρίστηκε και το “δημόσιο Νetflix”, το αποκαλούμενο Εrtflix, το οποίο κατάφερε προσελκύσει ένα αξιόλογο κομμάτι του ελληνικού κοινού. Σήμερα, έχοντας ανακάμψει από κάθε περιορισμό των προηγούμενων χρόνων , η πρακτική του home cinema έχει εδραιωθεί για τα καλά, χωρίς όμως να μονοπωλεί, αφού η συμβατική διανομή στις αίθουσες έχει το δικό της κοινό.
Τα συνοικιακά σινεμά
Στη Θεσσαλονίκη απέμειναν λίγα συνοικιακά σινεμά. Σε μια βόλτα σε αυτά, μπορεί κανείς να διαπιστώσει, ότι έχουν το δικό τους κοινό. Η μαγεία της θέασης μιας ταινίας στην κινηματογραφική αίθουσα δεν έχει χαθεί ακόμα, το αντίθετο ίσως συμβαίνει, στα σινεμά μπορείς να συναντήσεις μεταξύ άλλων και άτομα που ανήκουν στην κατεξοχήν ψηφιακή γενιά, την Gen Z, να ανακαλύπτουν διαχρονικά διαμάντια του ελληνικού Κινηματογράφου στα αφιερώματα του cine Βακούρα, απολαμβάνοντας και επιζητώντας τις ατέλειες που έχει μια προβολή με ανασκευασμένη μηχανή προβολής. Για την δικιά μας γενιά, αυτά τα ψεγάδια μαρτυρούν πως μπορεί να αντληθεί αισθητική απόλαυση και με μη ψηφιακό τρόπο. Σε αυτή την απόλαυση συντελούν αποκλειστικά σχεδόν τα συνοικιακά σινεμά, για τα οποία αποτελεί “οξυγόνο” η μαζική προσέλευση για θέαση τόσο των κλασικών ταινιών, όσο και των νέων κυκλοφοριών.
Σε αυτό το σημείο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι συνέργειες των μικρών σινεμά με τις ψηφιακές πλατφόρμες διανομής. Συγκεκριμένα, υπάρχουν δράσεις που αναμειγνύουν παλιό με το νέο, κάνοντας την εμπειρία θέασης ακόμη πληρέστερη. Για τους συνδρομητές του Cinobo, για παράδειγμα, η παροχή εισιτήριων για προβολές στις κινηματογραφικές αίθουσες, παράλληλα με το περιεχόμενο που είναι διαθέσιμο ψηφιακά, είναι μια καλή αφορμή για επίσκεψη στο σινεμά. Έτσι, και οι αίθουσες μαζεύουν κόσμο και το κοινό βιώνει την κλασική συλλογική εμπειρία του σινεμά, αλλά και οι πλατφόρμες δίνουν ένα πρόσθετο κίνητρο στους συνδρομητές τους.
Βλέπουμε λοιπόν, πως το παλιό δύσκολα σβήνει και το νέο χωρίς αυτό είναι ημιτελές. Τέλος, το σίγουρο για εμάς τους σινεφίλ είναι ότι το μέλλον προδιαγράφεται ενδιαφέρον, ιδίως εδώ στη Θεσσαλονίκη, αφού ιδίως τα δυο φεστιβάλ αλλά και τα αφιερώματα και οι συμβατικές προβολές συντηρούν τον δυναμισμό του κινηματογράφου.
Comments